නුතන මහජන සමබන්ධතා විෂයේ පියා ලෙස හැදින්වෙන එඩ්වර්ඩ් බ්‍රනේ අති විශාල සේවදයකින් පිරිසකට හිමිකම් කියූ අයෙක්.
විටෙකි ඔහු ඇමරිකානු දුම්කොළ සමාගමට කාන්තාවන් අතර සිගරට් ප්‍රචලිත කිරීමටට සම්බන්ධ වූ අතර,විටෙක බේකන් විකුණන සමාගමකට ඔවුන්ගේ නිෂ්පාදන ඉහල දැමීමට සහය වෙයි, මේ හැමටම වැඩියෙන් ඔහු ඇමරිකානු ආණ්ඩුවට ද අති විශාල අන්දමින් මහජන සම්බන්ධතා ගැන උපදෙස් දුන් පුද්ගලයෙකු ලෙස සැලකෙයි.
නමුත් ඇමරිකානු ආණ්ඩුව ඔහුට ගෙව්වේ බේකන් හෝ සිගරට් විකිනීමට නෙමෙයි ඔවුන්ට අවශ්‍ය වුනේ ඔහු ලවා යුද්ධයක් විකුනන්න.
කතාව සරලව මෙහෙමයි
1917 දී ඇමරිකානු ජනාධිපති Woodrow Wilson විසින් මහජන තොරතුරු දැනගැනීමේ කමිටුවක් පත් කරනවා.ඒ ඇමරිකාවට සහ ඔවුන්ට හිතවත් අයට මහජන තොරතුරු ඇසුරෙන් ලබාගන්න දත්ත පලවෙනි ලෝක යුද්යට ලබාගැනීමේ අටියෙනි.
බ්‍ර්නේ මේ කමිටුවේ ක්‍රියාකාරී සාමාජිකයෙක්.මෙහි සභාපතිත්වය George Creel විසින් හෙබවූ අතර ඔවුන්ගේ මුලික කාර්යය උනේ යුද්ධය සදහා අවශ්‍ය වටපිටාව සැකසීම සදහා ජනාධිපතිවරයාට උපදෙස් දීම.
මේ සදහා මහජන තාව තුල යුද්දය පිළිබද සුබවාදී ආකල්පයක් අති කිරීමට අවශ්‍ය වුණා.කමිටුව විසින් ප්‍රසිද්ධියේ කතා කල හැකි පිරිසක් සේවයේ යෙදවූවා.ඔවුන් “Four Minute Men” ලෙස හැදින්වුව මන්ද යත් ඔවුන්ගේ රාජකාරිය උනේ යුද්ධය ගැන මිනුත්තු හතරක ඉතා කුඩා දේශන විවිද තැන වල පැවැත් වීමයි.
මිනිත්තු 4 යොදා ගැනීමට විශේෂ හේතුවක් තිබු, ඒ කල මනෝවිද්‍යා විශ්ලේෂකයින්ට අනුව සාමන්‍ය පුද්ගලයෙකු යමක් සදහා අවාධනය යොමු කරන උපරිම වෙලාව මිනිත්තු 04 ලෙස සැලකුව.
බ්‍රනේ සිටි කමිටුවේ උපක්‍රම අති සාර්ථක උනා , ඔවුන්ට පුළුවන් උන පලවෙනි ලෝක යුද්ධයට ඇමරිකාව අවතීර්ණය වීම ගැන ඉතා දක්ෂ ලෙස සාධාරණීකරණය කරන්න.
කෙසේ වෙතත් ඇමරිකානු ආණ්ඩුවට බ්‍රනේ උපදෙස් දෙන එක එතනින් නතර උනේ නැහැ.තවත් ජනාධිපතිවරු ඔහුගෙන් උපදෙස් ගත්තා ජනාධිපති Eisenhower සහ Hoover ඔවුන්ගෙන් කිහිපයක්.
ඇමරිකානු ඉහල නිලතල සමග බ්‍රනේ ගේ මේ තිබු සම්බන්දතාව බොහෝ පිරිසක් අමන්දානන්දයට පත් කරන්නට සමත් උනා.මේ නිසාම ඔහුට අපුරු සේවාදායකයන් පිරිසකට සේවය කරන්න මග පෑදුනා.
ඒ වනවිට ඇමරිකවේ විශාලම පලතුරු සමගම වන United Fruit Companyය.මොවුන් ඔවුන්ට අවශ්‍ය පලතුරු සපයාගත්තේ ගෝතමාලාව කියන රටෙන්.
හැබැයි 1950 වන විට ගෝතමාලාවේ රජය සමග තිබු ඉතා කිට්ටු සම්බන්ධය නැති ඔවුන්ට වෙන්ව.1950 ට පෙර ගෝතමාලාවේ ජනාධිපතිව සිටි ඒකාධිපති පලයකය United Fruit Companyයට ඔවුන්ගේ රටේ ඉඩම් වලින් 60% අයිතිය භාර දී තිබුනා.
ඔවුන් ඒ ඉඩම් වල පලතුරු වග කරමින් අති විශාල බදු සහන ලබා ගනිමින් සිටිය
නමුත් 1950 දී බලයට පත්වන Arbenz ගේ නායකත්වයෙන් යුතු රජය මේ සියල්ල කපා හරිනවා. United Fruit Companyයට නැවත මව් රට බලා යන්නට සිද්ද වෙනවා.
තව ද ජනාධිපතිවරයා එතෙක් තිබු ඒකාධිකාරී වෙළදපොල නැති කල නිදහස් වෙළද පොලක් හදුන්ව දෙනවා.
නමුත් අවාසනාවකට United Fruit Companyයට ඇමරිකානු රජයේ ඉතා ඉහල නිලතල සමග සමබන්ධතා තිබුන
එවකට මධ්‍යම රහස් ඔත්තු සේවයේ(CIA) අධ්‍යක්ෂ Allen Dulles ඒ වනවිටත් United Fruit Companyයේ ප්‍රධාන කොටස්කරුවකු වී තිබුනා.
ඔහුගේ සහෝදරයා වූ John Foster Dulles ඇමරිකාවේ රාජ්‍ය ලේකම්වරයා ද විය.
තත්වය මෙසේ තිබියදීත් ගෝතමාලාවේ ජනධිපතිට විරුද්ධව පියවරක් ගැනීමට නම් තව දුරටත් ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා හා ඇමරිකානු ජනතාවට කරුණු පහදා දීමට United Fruit Companyයට ඕන වුණා.
එමනිසා ඔවුන් එඩ්වර්ඩ් බ්‍රනේ වෙත පැමිණියා.
ඒ කාලය වනවිට ඇමරිකාව කොමියුනිස්ට්වදයට ඉතා දැඩි ප්‍රතිපත්ති වලින් මර්ධනය කල කාලයක් උණා.
බ්‍ර්නේ පළමුවෙන්ම ඇමරිකවේ ප්‍රසිද්ධ මාධ්‍ය ආයතන වන Time,Newsweek,The New York Times and Chicago Tribune මාධ්‍යවේදීන් ගෝ තමාලාවට යවා , ගොතමලාවේ කොමියුනිස්ට් ක්‍රිකාරකම් සිදු වන බවත් , එහි ජනපති කොමියුනිස්ට්වාදියෙකු බවත් හැගෙන ලෙස පුවත් පල කරන ලෙස උපදෙස් දුන්නා.
දිගින් දිගටම ගෝ තමාලාවෙන් ලැබෙන කොමියුනිට් පුවත් නිසා ඇමරිකානු ජනාධිපති හා සෙනෙට් සභාව ගොතමලාවට ප්‍රහාරයක් එල්ල කරන ලෙස සැලසුම් කරනවා.
ඇමරිකානු මධ්‍යම රහස් ඔත්තු සේවයේ පරිසක් රහසේම ගොතමල්වේ නැගී එමින් තිබු නිදහස් සටන්කාමීන් යැයි කියූ පිරිසකට අවි යුධ සහ බුද්ධි තොරතුරු සැපයීම සිදු කරනව.
මේ අතර බ්‍ර්නේ විසින් ගෝතමාලාවේ සිටින නිදහස් සටන්කාමීන් යයි කියාගන්න පිරිස සැබෑවටම කොමියුනිට් වදයට එරෙහි පිරිසක් බව මාධ්‍ය මගින් පෙන්වා දෙමින් ඉන්නවා.
මේ ආකාරයෙන් අවිලුනි සිවිල් යුද්ධය දශක හතරක් පවතිනවා, දහස් ගණනක් මිය යනවා.අවසනයේ United Fruit Companyයට ඔවුන්ට අහිමිව තිබු අවස්ථාව හිමි වෙනවා.
මේ සිදුවීමත් සමග එඩ්වර්ඩ් බ්‍රනේ හට ලොව වටා ඉතා සුවිශේෂී පුද්ගලයන්ගේ අවධානය යොමු වෙනවා.
නිදසුනක් ලෙස , නාසි Joseph Goebbels දැක්විය හැකයි.ඔහු බ්‍රනේ ගේ ක්‍රියා අගය කල රසිකයෙකු වුව පමණක් නොව ඔහු ඒවා තම ව්‍යාපෘති සදහාය ද දක්ෂ අන්දමින් යොදාගත්තෙකු ලෙසද දැක්විය හැක.
බ්‍ර්නේ ගේ ක්‍රියා හා ඔහුගේ සිද්ධාන්ත අනුගමනයේ කලේ Goebbels විතරක් නෙමයි ,ලොව වට තිබෙන P.R. ආයතන ඔහුගේ ක්‍රම අදටත් අනුගමනය කරමින් ඉන්නවා භාණ්ඩ හා සේවා විකිණීමේ ඉදන් දේශපාලනය දක්වාම.
පරිවර්තනය
ටිශාන් වික‍්‍රමසිංහ
2017.10.29
